Οπισθόφυλλο: Η Ελληνίδα σκλάβα
Το νέο μου ιστορικό μυθιστόρημα μεταφέρει τους αναγνώστες στον 19 ο αι., σε μια εποχή που είναι γεμάτη ελπίδες, νέες ιδέες και φιλελεύθερες επαναστάσεις, ενώ συγχρόνως κλονίζεται από τους πολέμους, τη βία και την αδικία, τόσο στην ευρωπαϊκή όσο και στην αμερικανική ήπειρο.
Η ηρωίδα μου, η Γαρυφαλλιά, είναι μια νεαρή Ψαριανή που μετά την ολοκληρωτική καταστροφή του νησιού της από τους Τούρκους το 1824 σύρεται αιχμάλωτη σε ένα σκλαβοπάζαρο της Σμύρνης. Εκεί τη βρίσκει ένας Αμερικάνος διπλωμάτης, ο Φίλιπ Κέρτις, ο οποίος, συγκλονισμένος από το δράμα της, αποφασίζει να την ελευθερώσει και να τη μεταφέρει στην πατρίδα του για να της χαρίζει μια καλύτερη ζωή, ενώ παράλληλα πασχίζει με όλες του τις δυνάμεις να βρει τα μέλη της οικογένειάς της. Αυτή η προσπάθεια τον φέρνει αντιμέτωπο με όλες τις εξελίξεις στην Ελλάδα: με τον αγώνα ενός λαού που προσπαθεί να συγκροτήσει ένα ελεύθερο κράτος, με τα οθωμανικά ολοκαυτώματα, με τη βία και τον τρόμο των ανθρώπων που βίωσαν τη σκλαβιά και τον θάνατο.
Από την άλλη πλευρά, όταν η Γαρυφαλλιά θα βρεθεί στην Αμερική, θα αρχίσει για εκείνη μια νέα περιπέτεια. Θα βρει μια οικογένεια που προσπαθεί να της δώσει αγάπη και κατανόηση, αλλά θα αποκτήσει και μια φίλη που πρόκειται να της αλλάξει τη ζωή: τη μαύρη σκλάβα Ζοζεφίν, η οποία θα γίνει η αφορμή για μια σειρά γεγονότων που θα σημαδέψουν για πάντα τη μοίρα όλων των ηρώων του βιβλίου. Μέσα από το πρόσωπο της Ζοζεφίν, μέσα από τις αφηγήσεις και τις πράξεις της, βλέπουμε να καθρεπτίζεται όλη η ταραγμένη ιστορία των ΗΠΑ: οι γενοκτονίες των ιθαγενών, τα μαρτύρια των μαύρων και των Ινδιάνων σκλάβων και οι αγώνες τους για ελευθερία, οι συγκρούσεις μεταξύ των φιλελεύθερων Αμερικανών που εναντιώνονται στη σκλαβιά και όσων επιμένουν να συντηρούν τον απάνθρωπο αυτόν θεσμό. Με λίγα λόγια, βλέπουμε ολοζώντανη μπροστά μας μια Αμερική που οδεύει προς τον βίαιο εμφύλιο πόλεμο που θα ξεσπάσει μερικές δεκαετίες αργότερα, το 1861.
Η Γαρυφαλλιά είναι ένα πρόσωπο που εμπνεύστηκα από μια πραγματική ιστορία: την ιστορία της Γαρυφαλλιάς Μιχάλβεη, του μικρού κοριτσιού από τα Ψαρά, που πράγματι διασώθηκε σε σκλαβοπάζαρο από έναν φιλελεύθερο Αμερικάνο και μετατράπηκε σε σύμβολο του αγώνα των Ελλήνων για ελευθερία στους φιλελληνικούς κύκλους της Αμερικής, οι οποίοι ήταν συγχρόνως και κύκλοι που αγωνίζονταν ενάντια στην ύπαρξη σκλάβων. Μελετώντας όσα τεκμήρια υπήρχαν σχετικά με το μικρό αυτό κορίτσι, διαπίστωσα ότι τελικά, στις δύο πλευρές του ωκεανού, η Ιστορία παρουσίαζε κοινές πτυχές, ενώ σε όλες τις περιπτώσεις το δράμα των σκλάβων ήταν ο πυρήνας ενός κόσμου που προσπαθούσε να αλλάξει. Και θα άλλαζε με αίμα, μόχθο και αμέτρητες προσωπικές ιστορίες ανθρώπων που θα θυσιάζονταν για να κινήσουν ελάχιστα την παγιωμένη τάξη. Από τα τεκμήρια σχετικά με τη Γαρυφαλλιά οδηγήθηκα σταδιακά στη μελέτη πηγών για το φαινόμενο της σκλαβιάς τόσο στην οθωμανική επικράτεια όσο και στην Αμερική. Και καθώς βυθίζεται κανείς στις ιστορίες του πόνου των αθώων δεν μπορεί παρά να νιώσει την ανάγκη να μιλήσει για εκείνους, να προσπαθήσει να πει την ιστορία τους ξανά. Ως εκ τούτου στη συγγραφή μου αξιοποίησα το επιστολικό στοιχείο και τις πρωτοπρόσωπες
αφηγήσεις, που απηχούν το ύφος, το περιεχόμενο, τους προβληματισμούς των ανθρώπων του 19 ου αι., εκείνων που βίωσαν τη δίνη των γεγονότων, τα οποία όρισαν αυτό που σήμερα μπορούμε να ονομάσουμε απαρχές του σύγχρονου κόσμου.
Μετά από όλα όσα ανέφερα, δεν είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς γιατί επέλεξα τον τίτλο Η Ελληνίδα σκλάβα για το βιβλίο μου. Η Ελληνίδα σκλάβα είναι ένα σπουδαίο έργο τέχνης του 19 ου αι. Πρόκειται για το γλυπτό του Αμερικάνου γλύπτη Hiram Powers (1805-1873), στο οποίο απεικονίζεται μια αλυσοδεμένη γυναίκα, σμιλεμένη, καθώς λέγεται, στα πρότυπα μιας Αφροδίτης που υπάρχει στη Φλωρεντία (Galleria degli Uffizi). Το γλυπτό αυτό είχε μεγάλη επίδραση σε όλους τους φιλελεύθερους κύκλους, καθώς εξέφραζε ανάγλυφα την καταδίκη του φαινομένου της σκλαβιάς: σε αυτό το έργο η Ελληνική Ιστορία γίνεται μέρος μιας παγκόσμιας συνθήκης, ενός παγκόσμιου αγώνα να βρεθεί ξανά η αλυσοδεμένη Αφροδίτη ελεύθερη. Και η Αφροδίτη μπορεί να είναι η κάθε γυναίκα, αλλά και η κάθε ανθρώπινη ψυχή, όπως επίσης και η ιδέα της ομορφιάς και της αρμονίας που έχει φυλακιστεί σε έναν κόσμο απολύτως δυσαρμονικό και βίαιο. Και αν στραφούμε γύρω μας, θα βρούμε ακόμη αμέτρητες ψυχές να αγωνίζονται, να ονειρεύονται, να πεθαίνουν μέσα σε σύγχρονα σκλαβοπάζαρα. Ίσως γι’ αυτό κορίτσια σαν τη Γαρυφαλλιά και τη Ζοζεφίν θα πρέπει πάντοτε να αποκτούν φωνή. Τη φωνή που στερήθηκαν, τη φωνή που τους οφείλουμε.
Λίγα λόγια για τη συγγραφέα:
Η Άννα Γρίβα γεννήθηκε το 1985 στην Αθήνα. Σπούδασε Φιλολογία στην Αθήνα και Ιστορία και Επιστήμες της Λογοτεχνίας στη Ρώμη.
Είναι Διδάκτωρ Ιταλικής Φιλολογίας. Γράφει ποίηση, διήγημα και ιστορικό μυθιστόρημα και μεταφράζει ιταλική λογοτεχνία.
Έχει δημοσιεύσει πολλές εργασίες για τη λογοτεχνία και τη φιλοσοφία της Ιταλικής Αναγέννησης σε διεθνή και ελληνικά επιστημονικά περιοδικά.
Για το βιβλίο της “Δαιμόνιοι” τιμήθηκε με το Βραβείο “Γ. Αθάνας” της Ακαδημίας Αθηνών. Ποιήματα και πεζά της έχουν μεταφραστεί σε αρκετές ευρωπαϊκές γλώσσες.
Personal Website: www.epistemeacademy.org/annagriva
Ταυτότητα βιβλίου:
Συγγραφέας: Άννα Γρίβα – Τίτλος: Η Ελληνίδα σκλάβα – Κωδικός προϊόντος: 526 – Κατηγορία: Ελληνική Πεζογραφία – Σελίδες: 160ISBN: 978-960-591-226-0 – Εκδόσεις: Μελάνι
