Η Νατάσα Βαρελά είναι μια νέα ποιητική φωνή ενδεδυμένη καθαρότητα. Με στρογγυλεμένη γλώσσα χωρίς περιττές πιρουέτες χορογραφεί τα ποιήματά της και τα παρουσιάζει σε μια ολοκληρωμένη ποιητική συλλογή με τον τίτλο “Το σκιάχτρο κι άλλες μορφές¨, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Γκοβόστη.
Ο αέρας έχει μια αίσθηση σκόνης που έρχεται από μακριά και κουβαλάει χιλιάδες μυστικά και βάσανα και ψιθύρους από ζωές που γλίστρησαν κάποτε από τα χέρια μας…
Τα αναπάντητα, σελ., 34,ποιητική συλλογή: Το σκιάχτρο κι άλλες μορφές, Νατάσα Βαρελά
Ακολουθώντας κανείς με αφοσιωμένο βλέμμα τις ποιητικές διαδρομές που τροχοδρομεί η Νατάσα Βαρελά, ανακαλύπτει μία μία τις εστίες που πυροδότησαν τα 26 ποιήματα της συλλογής. Η λύπη της απώλειας στα θεμέλια, ο Γολγοθάς των ανθρώπινων σχέσεων, η φθορά της καθημερινότητας, η σήψη του κάθε συστήματος, η μοναξιά στον πολυπληθή κόσμο των “συναισθημάτων” και τόσα άλλα φανερά και κρυφά, ντύνουν το Σκιάχτρο που διώχνει μακριά τους εχθρούς όταν δεν τους κρύβει μέσα του.
Επιμέλεια συνέντυξης για το Σημειωματάριο: Άννα Ρω
Αν τα βασικότερα χαρακτηριστικά σας ταυτίζονταν με σημεία στίξης θα ήταν;
Ομολογώ ότι δε κάνω μεγάλη χρήση των σημείων στίξης. Θεωρώ πως για την ώρα η αστιξία με εκφράζει καλύτερα, πειραματιζόμενη έτσι την αντοχή της ανάσας ή την ελευθερία του αναγνώστη να ενώσει τα νοήματα στα σημεία που υποθέτει ή που ο ίδιος επιθυμεί. Αποτελεί έναν παιγνιώδη τρόπο συνομιλίας. Παρ’ όλα αυτά εάν έπρεπε να διαλέξω κάποιο σημείο στίξης, θα ταυτιζόμουν με την άνω τελεία – ευκαιρία για μια επιβεβλημένη ανάσα και με την παύλα – ευκαιρία για μια επιβεβλημένη σχέση.
Η ανυπέρβλητη δύναμη του λόγου βασίζεται…
Στη διέγερση που προκαλούν οι λέξεις από την εννοιολογική τους θέση, την βιωματική τους θέση στην καθημερινότητα και την επιβεβλημένη τους θέση μέσα στο κείμενο στο οποίο παρατίθενται. Επίσης η μελωδικότητα που προκαλεί ο μεταξύ τους συσχετισμός με επηρεάζει πολύ. Πιστεύω πως ο νους την ώρα εκείνη ερεθίζεται συνδυάζοντας αυθόρμητα όλα τα παραπάνω.
Τα πιο δυνατά έργα στο αναγνωστικό σας καταθετήριο;
Αγαπώ πολλά ποιήματα και πεζά. Διαβάζω μόνο ότι με κινητοποιεί εσωτερικά και με συγκινεί. Νιώθω ότι δεν έχω την πολυτέλεια να διαβάζω έργα που κατά κοινή ομολογία είναι εξαιρετικά όμως εγώ δε μπορώ να συνομιλήσω μαζί τους. Παλιά ντρεπόμουν γι’ αυτό και επέβαλλα στον εαυτό μου ασκήσεις ανάγνωσης αλλά σταμάτησα να το κάνω. Δεν έχω πια ενοχές γι’ αυτή τη στάση μου. Μπορεί να με συγκινεί ένας ελάσσον ποιητής πολύ περισσότερο από έναν μείζονα. Είναι τόσο προσωπική η διαδικασία αυτή και οφείλει να με ικανοποιεί. Άλλωστε δεν προσδοκώ κάτι απλώς αγαπώ να διαβάζω και ενίοτε να γράφω. Ωστόσο κατά περιόδους επιστρέφω στα μεγάλα έργα που κάποτε δεν κατάφερα να διαβάσω καθώς με το πέρασμα του χρόνου και την αναγνωστική ωρίμανσή μου, ενδεχομένως είμαι έτοιμη να ακούσω. Πολλές φορές πετυχαίνει κι αυτό είναι σημαντικό.
Ένα προσωπικό θετικό – αρνητικό σημείο ορόσημο;
Ορόσημο για μένα αποτέλεσε η γνωριμία μου με τον ποιητή Κώστα Παπαγεωργίου. Κάθε λέξη του μαγικού αυτού ανθρώπου έχει αφήσει κι ένα αποτύπωμα. Σίγουρα ήταν ορόσημο και σίγουρα θετικό.
Μπορεί αυτό να σας οδήγησε στη συγγραφή;
Όχι δε θα το έλεγα. Η γραφή για εμένα αποτελεί μια συνήθεια από μικρή ηλικία κι ίσως ένα καταφύγιο. Δε μπορώ να φανταστώ κάπως αλλιώς να ξεκινήσει κάποιος να γράφει. Θυμάμαι τα πρώτα μου γραπτά από τα 12. Ωστόσο πολύ αργότερα ένιωσα ότι από καταφύγιο μετατράπηκε σε έναν τρόπο απελευθέρωσης κι αντί για κρυψώνα, εντέλει δρόμος για έκφραση κι η έκφραση ενέχει μέσα της την ανάγκη της επικοινωνίας σε ένα ευρύτερο κύκλο ανθρώπων και προπαντός ένα είδος συνομιλίας.
Ο δρόμος της συγγραφής χαρτογραφεί τον δρόμο προς την αυτογνωσία;
Δε θα έλεγα χαρτογραφεί. Ίσως την οπτικοποιεί την αποκαλύπτει με έναν τρόπο σε εσένα τον ίδιο άλλα πιο πολύ ως εργαλείο συνειδητοποίησης και όχι ως μια διαδικασία εκούσιας ανάλυσης. Δε θα έμπαινα ποτέ στην διαδικασία κατανόησης του εαυτού μου μέσω των κειμένων μου ούτε θα έβγαζα συμπεράσματα για εμένα ή για κάποιον άλλον. Ωστόσο η διαδικασία της γραφής, ως ένας καθρέφτης που μέσα του εμπεριέχει έναν κόσμο «στα θαμπά του σημεία παραμορφωμένο»* έχει τη δύναμη της αποκάλυψης αλλά μην ξεχνάμε και αυτή, της ψευδαίσθησης.
Η πρώτη φορά απέναντι στη λευκή σελίδα;
Κάπου στα 12. Αλληλογραφία με την φίλη μου και πρώτες αντιγραφές από ποιήματα του Ελύτη.
Πρόσφατο έργο σας;
Κυκλοφόρησε το Νοέμβριο του 2022, είναι η πρώτη μου προσπάθεια και ονομάζεται το «Σκιάχτρο κι άλλες Μορφές»
Το εφαλτήριο για τη δημιουργία του;
Προέκυψε ως ανάγκη επιβίωσης μάλλον, μια παράλληλη δράση κρυφή για να κερδηθεί μια κάποια ισορροπία.
Η πορεία της λογοτεχνίας και κατ` επέκταση της γλώσσας σ` έναν κόσμο εικονοποίησης;
Η λογοτεχνία εδώ και πολλά χρόνια αντιστέκεται στις διάφορες αλλαγές τρόπου ζωής, έτσι πιστεύω θα γίνει και τώρα έχοντας πάντα ένα μικρό ή μεγαλύτερο κύκλο προστασίας. Η εικονοποίηση όντως είναι ισχυρός εχθρός, όχι μόνο της λογοτεχνίας όμως, αλλά και της ίδιας της ζωής. Ο κόσμος έχει μετατραπεί σε ένα ατελείωτο slide show. Η γλώσσα αλλάζει και αυτή και προσαρμόζεται μεταβαλλόμενη εξυπηρετώντας τις διαφορετικές ανάγκες των περιόδων που διανύει. Σήμερα οι νέοι έχουν δικό τους τρόπο επικοινωνίας π.χ. η ταχύτητα είναι το πρώτο ζητούμενο.
Εξάλλου, εξέλιξη δεν είναι κατ’ ανάγκη και πρόοδος. Θα δούμε λοιπόν πως θα εξελιχθεί όλο αυτό.
Νιώθω πως αυτός ο κόσμος δεν μπορεί να `ναι το σπίτι μας.1 Πού κατοικεί το όραμά σας;
«Με τον πηλό μου έφτιαξα ένα πουλί με όλες του τις λεπτομέρειες σμιλεμένες ύστερα πάλι το άφησα ελεύθερο να πετάξει να λυτρωθώ από την ακινησία του· εγώ ζεστό καλούπι ενός χυμένου ομοιώματος με την απειλή της επανάληψης − μεγάλη αμαρτία· το πήλινο πουλί τις νύχτες επιστρέφει με υγρή τη σάρκα παγωμένη χτυπά δειλά την πόρτα με ένα κομμάτι του στο στόμα κάθε φορά απ’ το σώμα του κι ύστερα φεύγει πάλι……………….»** Κάπως όλα ξεκινούν να κατακτήσουν τον κόσμο αλλά μετά επιστρέφουν κατακερματισμένα. Μάλλον είμαι μεγάλη για οράματα ή και όνειρα. Είμαι στη φάση της αποσύνθεσης.
Αν ήσασταν προ του διλλήματος να προικοδοτήσετε με κάτι τον κόσμο, τι θα ήταν αυτό;
Στον κόσμο αυτό έχουν υπάρξει και υπάρχουν σημαντικοί άνθρωποι και μάλιστα είναι η γνώση πλέον τόσο πολύ σε όγκο, το απόσταγμα της σκέψης που έχει παρακατατεθεί αλλά και η πρόσβαση στην πληροφορία, που το μόνο που θα μπορούσα να ευχηθώ – και όχι να προικοδοτήσω αλλοίμονο – είναι να συνεχίσει να υπάρχει η μερίδα των ανθρώπων που θα μπορεί να ανατρέχει να ανατροφοδοτεί και να εξελίσσει τα ήδη ειπωμένα. Εάν υπάρχει δε, κάτι σπερματικό εύχομαι να γεννηθεί για τις επόμενες γενιές.
Η δύναμη του βιβλίου εντοπίζεται;
Στην κινητοποίηση που σου προκαλεί ή όπως το νιώθω εγώ στο τράνταγμα που νιώθεις μέσα σου.
Αντί βιβλίου τι;
Σιωπή.
Ένας τίτλος – στίχος ως δείκτης του μέλλοντος;
«Έτσι τελειώνει ο κόσμος
Όχι μ’ ένα βρόντο μα μ’ ένα λυγμό»***
Κι ένας αγαπημένος;
« Ήμουν εσύ τόσο δυνατά, ο τόσο αδύναμα όντας εγώ»***, και άλλοι πολλοί!
Ταυτότητα βιβλίου:
Τίτλος: Το σκιάχτρο κι άλλες μορφές – Συγγραφέας: Νατάσα Βαρελά -Εικονογράφηση: Πρίντσιπας Θανάσης – Είδος: Βιβλίο – ISBN: 978-960-606-221-6 – Αριθμός έκδοσης: 1 – Έτος έκδοσης: 2022 – Ενιαία Τιμή Βιβλίου: NAI (έως Μάιο 2024) – Δέσιμο: Μαλακό εξώφυλλο – Διαστάσεις: 14 x 21 – Σελίδες: 48 – Σειρά: Τα Ποιητικά – Θεματική Ταξινόμηση: ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ
1. Απόσπασμα από το ποίημα: «Αυτοκράτωρ Ιουλιανός προς φιλόσοφον» του Γιώργου Μπλάνα
* Το Σκιάχτρο και άλλες μορφές: «Ο παλαιός καθρέπτης»
** Το Σκιάχτρο και άλλες μορφές: «Επίκληση»
*** Κούφιοι άνθρωποι: T.S. Elliot
**** Το πορτραίτο: Jules Supervielle
Η Νατάσα Βαρελά στο διαδίκτυο: https://www.facebook.com/natasa.varela
Πηγή φωτογραφιών: Νατάσα Βαρελά
Κολάζ: Άννα Ρω
