“Παραπέρα” – Ημέρα παρουσίασης
του Νίκου Δροσάκη
Σήμερα, ημέρα παρουσίασης της συλλογής «παραπέρα» (εκδ. Κέδρος) στο φιλόξενο χώρο του βιβλιοπωλείου Επί Λέξει (Ακαδημίας 32 Αθήνα) στις 7.00μ.μ, έχουμε την ευκαιρία να συναντηθούν άνθρωποι της τέχνης και της ποίησης, νεότεροι και παλαιότεροι. Και ο τίτλος της συλλογής και τα λίγα ποιήματα που θα διαβάσουμε να γίνουν αφορμή συζήτησης για το παραπέρα γραμμάτων και τέχνης. Δε θα γίνει φιλολογική ανάλυση, δεν είναι προτεραιότητα: η μορφή των ποιημάτων, η γραμματική ανάλυση, η σημειολογία. Τα ποιήματα που γράφω ορίζουν τον κόσμο διαφορετικά, αγκαλιάζουν το διαφορετικό, χωρίς να το συγκρίνουν, έχουν τη ματαιοδοξία να θέλουν να αγγίζουν, δε δέχονται τη φράση: «τι εννοεί ο ποιητής» ή άλλες που σκοτώνουν το περιεχόμενο, αναδεικνύοντας την ερμηνεία. Καθένας πρέπει να δίνει τη δική του, όχι να καταπίνει την ερμηνεία ούτε καν του ίδιου του συγγραφέα. Συμβαίνει να με ρωτούν «τι εννοείς με αυτό που γράφεις;» Ό,τι κατάλαβες, δεν εξηγώ, δεν εννοώ. Για μένα σημαίνει ένα για σένα μακάρι δύο διαφορετικά. Αυτή είναι η δική μου πρόκληση. Αν καταφέρω να σε αγγίξω θα επικοινωνήσουμε, αλλιώς θα με απορρίψεις.
Η συλλογή περιέχει ποιήματα που εκπέμπουν σε άλλες συχνότητες, ματαιοδοξώντας να αγγίζει όλους. Όποιος θέλει να με γνωρίσει, ας διαβάσει τα ποιήματα μου, είναι οι πιο ειλικρινείς οργανωμένες δομημένες σκέψεις, εκατοντάδες σελίδες για να απομείνουν αυτοί οι στίχοι, μήνες για ν’ αποκτήσουν την τελική μορφή. Όμως έχω τη ματαιοδοξία, ο αναγνώστης να συνδεθεί και με τον εαυτό του, έχω τη ματαιοδοξία να συνδεθεί και με τον μέσα «άλλο» και με τον έξω «άλλο» κι όλα τα πρόσωπα να βρουν το «εμείς». Αυτός είναι ο «στρατευμένος» στόχος μου.
Τώρα έχουμε περισσότερο από ποτέ προσβάσιμη γνώση, ασκούμε κι άλλες ειδικότητες, έχουμε κάνει διαφορετικά επαγγέλματα, μελέτες, σπουδές (και συνεχίζουμε), αυτά μας βοηθούν να σκεφτόμαστε, , να ερευνούμε το χώρο της τέχνης και της δημιουργίας, να επικοινωνούμε με τη ζωή που τρέχει με διαφορετικούς ρυθμούς από το παρελθόν. Αν δεν ζεις μέσα στην εποχή, δε μπορείς να την εκφράσεις, ούτε φυσικά να την αγγίξεις, κι ότι δεν κατανοείς συχνά το αγγίζεις αποφατικά. Αντίθετα, η σημερινή ποίηση, αυτή που δε μένει στον απομονωτισμό, αγκαλιάζει την εξέλιξη με το δικό της τρόπο. Κι εφόσον αυτή η εποχή είναι παιδί μιας άλλης, είναι αναγκαίο να γυρίζεις πάλι στα πρωτότυπα κείμενα, όχι ν’ αρκείσαι στις πολλές ανθολογήσεις κι ερμηνείες. Να βρίσκεις την απόλυτα προσωπική ιδιόλεκτο, αλλά και τις σωστές αναλογίες στην καθημερινότητα του διαστελλόμενου σύμπαντος, να χτίζεις προσωπικό Ρυθμό.
Ευχαριστώ, το Α των γονέων μου που μου χάρισαν το πρώτο ποίημα για την αγάπη και τον αγώνα. Τα 2Α επίσης παιδιά μου, Ανδρέα και Άρτεμη, που μου δίνουν πολλαπλά μαθήματα και κίνητρα. Τη μητέρα των παιδιών μου που μοιραστήκαμε το ταξίδι της γονεϊκότητας. Η συλλογή ξεκινά μ’ ένα ποίημα που αφιερώνεται στη μνήμη ενός αγαπημένου φίλου, του αντιναύαρχου Νίκου Καράκαλου, ο καπετάνιος που υπήρξε αδελφός και βοηθός στις πρώτες δημιουργίες μου, στο θέατρο και την ποίηση. Ευχαριστώ τον Κέδρο που εκπέμπει ποιητικά, καθορίζοντας την πορεία της νεώτερης ελληνικής ποίησης. Συγκεκριμένα να σταθώ στην επιμελήτρια Μαρία Σπανάκη, με την οποία είχα τη χαρά να ωφεληθώ απ’ τη μακρά εμπειρία της. Ευχαριστώ τις εκδόσεις Εύμαρος, τον Πέτρο Κακολύρη για το βάπτισμα της πρώτη μου συλλογής, «εγκλεισμός ονείρου» (2020) – ο αγώνας του Πέτρου στο χώρο του βιβλίου είναι αξιοθαύμαστος. Ευχαριστώ την πεζογράφο φιλόλογο Μαρώ Τριανταφύλλου που με προέτρεψε να γράψω κι επιμελήθηκε την πρώτη μου συλλογή. Είναι άνθρωποι που με καθόρισαν με την παρουσία τους. Ευχαριστώ τον χορογράφο και σκηνοθέτη Ισίδωρο Σιδέρη, που οδήγησε τα πρώτα βήματα μου στο θέατρο και μου έδωσε την ευκαιρία να μελοποιηθούν στίχοι μου και ν’ ασχοληθώ με τη θεατρική διασκευή. Ευχαριστώ, τον αείμνηστο Θύμιο Καρακατσάνη για τις συζητήσεις μας τα πρωινά στις περιοδείες της Λυσιστράτης το 2009 και το 2011. Ευχαριστώ τον Γιάννη Κυπαρρίση για την παρουσία του που μ’ ενέπνευσε να επανεκκινήσω απ’ τα σκουπίδια πρωταγωνιστώντας ο ίδιος στο ποιητικό ντοκιμαντέρ «οι άγιοι των σκουπιδιών» (2020). Ευχαριστώ τον Γιώργο Κολιό για τη πολυετή παρουσία του και τη στήριξη του ως ακάματος εικαστικός, σκηνογράφος. Ευχαριστώ τον Χάρη Παπαδόπουλο, πρόεδρο της Εταιρίας Ελλήνων Σκηνοθετών για τη στήριξη του στα πρώτα μου κινηματογραφικά βήματα, από τη πρώτη μικρού μήκους το 2008. Παραμένει ως σήμερα η ακάματη σκέπη των σκηνοθετών.
Επώνυμα για μένα είναι τα πρόσωπα που μνημονεύω στην αρχή του βιβλίου μου, σύντροφοι, συνδαιτυμόνες που εν γνώσει ή εν αγνοία τους κυοφορούν στιγμές «παραπέρα». Ευχαριστώ την ηθοποιό Σοφία Αθανασοπούλου για τη φιλία και τη συγκινητική στήριξη που μου έχει. Ευχαριστώ τον αγαπημένο φίλο ηθοποιό Νίκο Καραστέργιο για την παρουσία του στη θεατρική μου διαδρομή. Ευχαριστώ τον αγαπημένο Γιώργο Πασσάκο ηθοποιό που η στήριξη του υπήρξε αναντικατάστατη. Ευχαριστώ τον συνθέτη και δάσκαλο λύρας Όθωνα Μπικάκη, με τον οποίο έχουμε μακρά συνεργασία και φιλία και είναι απόψε παρόν. Ευχαριστώ την ηθοποιό Δάφνη Ατία, που μου αναζωογονεί την αγάπη στο θέατρο με τις υπέροχες θεατρικές ερμηνείες της και την ευχαριστώ μ’ όλες τις δυσκολίες είναι στην παρουσίαση. Ευχαριστώ τον Ηλία Παπακωνσταντίνου, λογοτέχνη και αντιπρόεδρο της Πανελλήνιας Εταιρίας Λογοτεχνών που μου κάνει την τιμή να προλογίζει την παρουσίαση.
Μ’ ευγνωμοσύνη ξεκινά το παραπέρα, γι’ αυτά που έχουμε, γι’ αυτά που μας χάρισαν, για τους ανθρώπους που στάθηκαν πλάι μας, που μας στήριξαν, ευγνωμοσύνη για την ιστορία, για την υλική και πνευματική παρακαταθήκη που μας δόθηκε. Ίσως, κάπου εκεί βρίσκεται ένα αντίβαρό-αντίδοτο στη μισαλλοδοξία που μαστίζει τον κόσμο στις μέρες μας κι ανοίξει ένα παράθυρο πρόσθεσης, μέσα στην τόση αφαίρεση. Κι αν ίσως τίποτα άλλο δε μένει, ας απομένει η ευγνωμοσύνη.
Πηγή φωτογραφιών: Νίκος Δροσάκης
