Οπισθόφυλλο: Ο Ίσκιος της πηγής από την Χριστίνα Κανδιανοπούλου
Αναζητώντας τον κεντρικό ήρωα
Από τη στιγμή που θα χρειαστεί να επιλέξεις όνομα για κάποιον χαρακτήρα της ιστορίας σου, ξέρεις ότι έχεις έναν ακόμα ήρωα. Θα του βρεις περπατησιά, θ’ αποφασίσεις αν θα καπνίζει, θ’ ακούσεις στ’ αυτιά σου το μέταλλο της φωνής του. Φτιάχνεις στο μυαλό σου το χαμόγελο και το σταυροπόδι του. Τον βλέπεις μπροστά σου να πλένει το πρόσωπό του το πρωί, να ιδρώνει, να πατάει με τα γυμνά του πόδια στη ζεστή άμμο, να θυμώνει. Δεν είναι απαραίτητο όλα αυτά να υπάρχουν μέσα στην ιστορία που θα διηγηθείς. Όμως εσύ τα ξέρεις. Και σε καθοδηγούν.
Γράφοντας το Όσα δεν είπαμε, ο χαρακτήρας της Καλλιρρόης εισέβαλε στην πλοκή με ορμή και σχεδόν ερήμην μου. Χρειάστηκε να πειθαρχήσω προκειμένου να μην μετατραπεί σε κύρια ηρωίδα του μυθιστορήματος. Ήξερα ότι είχε φτάσει για να συμβάλει καίρια στην πλοκή αλλά δεν ήθελα να με παρασύρει με την αεικίνητη προσωπικότητά της. Το έχει αυτό η Καλλιρρόη: είναι τόσο γοητευτική που μπορεί να σε βάλει σε μια δική της τροχιά. Κατάλαβα σύντομα ότι η σχέση μας δεν θα τελείωνε έτσι εύκολα. Συνομιλούσα μαζί της καιρό, ένιωθα το παράπονό της και ήξερα ότι το πληθωρικό της ταμπεραμέντο αποζητούσε ένα μυθιστόρημα επικεντρωμένο στη δική της ιστορία. Την κατάλαβα και την εμπιστεύτηκα. Είχε μια δική της θεώρηση για τον κόσμο και την αποστολή της πάνω στη γη που, με συνεπήρε. Και όπως είναι φυσικό, η ιστορία της Καλλιρρόης δεν θα μπορούσε να ειπωθεί χωρίς τους δικούς της ανθρώπους. Τα αναρίθμητα πρόσωπα που απαρτίζουν “τον κόσμο της”.
Η Κωνσταντινουπολίτικη καταγωγή της δεν λειτουργεί τυπολογικά, ούτε ασφυκτικά γύρω από την προσωπικότητά της. Είναι ένα από τα πολλά στοιχεία που την συνθέτουν. Γνωρίζοντάς την κανείς καταλαβαίνει ότι είναι μια αστή που στέκεται απέναντι στην κοινωνική της θέση σχεδόν κοροϊδευτικά. Κοιτάζει κατάματα τη δυστυχία και τής απαντά με μια φιλανθρωπία που ξεπερνά το ηθικό χρέος και τη χριστιανική αγάπη. Η Καλλιρρόη δεν σπαράζει παθητικά μπροστά στην απώλεια και τον θάνατο των μελών της οικογένειάς της. Η σχέση της με τον Θεό δεν σημαίνει νηστεία κι εκκλησιασμό. Έχει διαλέξει να είναι εκείνη η δυνατή όταν οι συνάνθρωποί της λυγίζουν, να τολμά όταν οι άλλοι δίπλα της διστάζουν. Τιμά τους νεκρούς και τη μνήμη τους με το να βοηθά με νύχια και με δόντια όσους βρίσκονται στη ζωή. Αποφασίζει να κάνει οικογένειά της τους φτωχούς, ανίψια της τα προσφυγόπουλα.
Ερχόταν πάντα μόνη της, όχι με άλλες κυρίες από φιλανθρωπικούς συλλόγους και σωματεία που βοηθούσαν στα προσφυγικά. Ούτε πήγαινε σ’ όλα τα σπίτια ν’ αφήσει ένα πραγματάκι εδώ, άλλο εκεί. Η Καλλιρρόη Παπανικολάου είχε διαλέξει, ποιος ξέρει για ποιο λόγο, τρία τέσσερα σπίτια. Και πήγαινε σ’ αυτούς μόνο. Κι όχι κάθε φορά και στις τέσσερις οικογένειες. Ήξερε τον καθένα καλά, έφερνε ρούχα στο σωστό μέγεθος, καινούρια, αγορασμένα γι’ αυτούς! Τους έφερνε πίτες και τσουρέκια και στις γιορτές ιτσλί και κουραμπιέδες φτιαγμένα στο σπίτι της. Δεν ερχόταν σαν μια φιλάνθρωπη κυρία αλλά σαν μια δική τους, πολύ κοντινή τους συγγενής.
Ο ίσκιος της πηγής, σελ. 140-141, εκδόσεις Λιβάνη
Η ζωή φέρνει ένα παιδί στην αγκαλιά της. Δώρο αγάπης και ταυτόχρονα απόδειξη προδοσίας. Επιδιώκει με πείσμα την επουράνια σωτηρία του Αριστείδη -του ανθρώπου που αγαπά κι όμως, τον εγκαταλείπει συνειδητά. Το μακριά και το κοντά στην ιστορία περιπλέκονται. Τα κορμιά χωρίζονται για να κρατηθούν δεμένες οι ψυχές, για να μην θεριέψουν τα πάθη κι ο θυμός. Το νόθο παιδί γίνεται κέντρο της ύπαρξής της για όσο τη χρειάζεται κι ύστερα το αφήνει να φτερουγίσει ελεύθερο. Τι επίδραση είχε πάνω στο παιδί μια προσωπικότητα σαν αυτή της Καλλιρρόης;
Ο χαρακτήρας του γιου της Αλέξανδρου είναι αινιγματικός. Απόμακρος και παράτολμος, δεν αποκαλύπτεται σε κανέναν. Πρωτίστως επιχειρηματίας, σχεδόν άφιλος. Ήδη σε όλες τις σελίδες του Όσα δεν είπαμε ο νεαρός Παπανικολάου παραμένει μια διακριτική -στα όρια της αδιαφορίας, παρουσία που προκαλεί απορίες στον αναγνώστη. Μοιάζει αχάριστος κι αγνώμων. Εξίσου δικαιολογημένα ο ίδιος επισημαίνει στον Ίσκιο της πηγής την παρεξηγήσιμη απουσία των ευεργετημένων από την Καλλιρρόη. Τι έχει συμβεί;
Να! Πάλι τα καταφέρνει η Καλλιρρόη να με κάνει να μιλώ για ‘κείνη. Ποιος είναι τελικά ο κεντρικός ήρωας του μυθιστορήματος; Άραγε υπάρχει κεντρικός ήρωας;
Ο ίσκιος της πηγής είναι ένα μυθιστόρημα που παρακολουθεί τη ζωή των ηρώων του μέσα από τις επιλογές τους. Φαινομενικά απόλυτα προσωπικές ωστόσο, εξαρτημένες κι ενταγμένες στα ιστορικά γεγονότα που διαδραματίζονται στην Ευρώπη του 20ου αιώνα. Ο κύκλος που άνοιξε με την έκδοση του Όσα δεν είπαμε κλείνει, αποκαθιστώντας την εικόνα του Αλέξανδρου στα μάτια του αναγνώστη και δίνοντας απαντήσεις στα ερωτηματικά που γέννησε το πέρασμα της Καλλιρρόης από τη ζωή του ανιψιού της Στράτου.
Τα δυο μυθιστορήματα μπορούν να διαβαστούν με οποιαδήποτε σειρά, εξάλλου χρονολογικά η πλοκή του Ίσκιου της πηγής ξεκινά στα τέλη του 19ου αιώνα και άρα προπορεύεται. Σε κανένα κείμενο δεν αποκαλύπτονται στοιχεία του άλλου. Και στα δύο συναντάμε τα βασικά πρόσωπα της ενιαίας υπόθεσης χωρίς να προδίδεται τι έχει προηγηθεί ή τι θ’ ακολουθήσει. Τα ιστορικά γεγονότα βρίσκονται στο παρασκήνιο της πλοκής σαν νήμα που βοηθά τον αναγνώστη να τοποθετηθεί μέσα στη δίνη του χρόνου και οι τοποθεσίες της δράσης εναλλάσσονται αν και με διαφορετικούς ρυθμούς στο κάθε μυθιστόρημα. Είναι κι αυτό το στοιχείο μέρος του αποτυπώματος που αφήνουν τα βήματα των ηρώων πάνω στο χώμα.
Τι σημαίνει για τον άνθρωπο που έχει ξεριζωθεί από το χώμα του, η ύπαρξη ενός άλλου ανθρώπου με το ίδιο αίμα στις φλέβες του; Πώς μπορεί να γίνει αυτό το χώμα που βρέθηκε να πατάει δικό του; Αν το ποτίσει με το αίμα του; Αν γίνει ο ίδιος το λίπασμά του; Αν το κάνει να γεννήσει με τον ιδρώτα του; Πάντως δεν αρκεί να το περιδιαβαίνει με τα πόδια του.
Ο ίσκιος της πηγής, σελ 111,εκδόσεις Λιβάνη
Η υπόθεση κλείνει με τα δύο μυθιστορήματα. Μάλλον. Ίσως. Ενδεχομένως προς το παρόν. Και τα δύο μυθιστορήματα : “Όσα δεν είπαμε” και “Ο ίσκιος της πηγής” κυκλοφορούν από τον Εκδοτικό Οίκο Λιβάνη.
Λίγα λόγια για τη συγγραφέα:
Η Χριστίνα Κανδιανοπούλου γεννήθηκε στην Αθήνα.
Σπούδασε Γαλλική Γλώσσα και Φιλολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήµιο Θεσσαλονίκης και είναι κάτοχος µεταπτυχιακού διπλώµατος Πολιτικής Επιστήµης και Κοινωνιολογίας από το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθήνας.
Είναι απόφοιτος της Εθνικής Σχολής Δηµόσιας Διοίκησης µε ειδίκευση στην Τοπική Αυτοδιοίκηση και την Περιφερειακή Ανάπτυξη.
Εργάζεται ως στέλεχος στον δηµόσιο τοµέα.
Επικοινωνία µε τη συγγραφέα: christine.kandianopoulou2020@gmail.com
Ταυτότητα βιβλίου:
O ίσκιος της πηγής – Κανδιανοπούλου Χριστίνα – ISBN: 978-960-14-3747-7 – Αρ. σελίδων 400 – 15,90€ -14,31€
Πηγή βιογραφικού: Εκδόσεις Λιβάνη
Πηγή φωτογραφιών: Χριστίνα Κανδιανοπούλου
