simiomatario.gr
Ο Δημοσθένης Πατρώνας γεννήθηκε τον Μάιο του 1963 στην Λάρισα. Ήδη από την παιδική ηλικία η οικογένειά του μετοίκισε στην Αθήνα, όπου και ζει μέχρι σήμερα. Σπούδασε ηλεκτρολόγος μηχανικός και ασχολήθηκε από νεαρή ηλικία με τον βιομηχανικό αυτοματισμό, εισάγοντας καινοτόμο ηλεκτρονική τεχνολογία και ανάπτυξη λογισμικού για τον έλεγχο των βιομηχανικών εγκαταστάσεων ψύξης. Η εταιρεία του με 30 χρόνια επιτυχούς παρουσίας παραμένει πρωτοπόρος του κλάδου. Είναι πατέρας δύο παιδιών και ξεκίνησε τη συγγραφή ποιημάτων ήδη από το 2000. Η
γραφή του είναι βιωματική, αυθόρμητη, και χαρακτηρίζεται από το ελεύθερο πνεύμα του.
Η «Αδέσποτη Ζωή» είναι το δεύτερο βιβλίο του Δημοσθένη Πατρώνα που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Andy’s publishers, με ποιήματα και στοχασμούς που κυοφορήθηκαν την τελευταία δεκαετία, μια περίοδο κρίσης για την Ελλάδα, με μεγάλο μέρος τους να γράφονται την περίοδο της πανδημίας, αντλώντας ερεθίσματα απ’ αυτή. Το διεισδυτικό πνεύμα του αγγίζει πτυχές της ζωής μας, τις επισημαίνει με λιτό, απλό λόγο, παροτρύνοντας τον αναγνώστη να ενδοσκοπήσει και να δώσει τις δικές του απαντήσεις, μέσα από τη δική του αλήθεια.
Επιμέλεια συνέντευξης για το ΣημειΩματάριο: Άννα Ρω
Αν τα βασικότερα χαρακτηριστικά σας ταυτίζονταν με σημεία στίξης θα ήταν;
Σήμερα μάλλον με αποσιωπητικά… Σκέφτομαι πολύ ό,τι κάνω και πριν το κάνω. Δεν διστάζω, αλλά με τα χρόνια έμαθα να ζυγίζω πολύ κάθε μου πράξη.
Παλιότερα, πριν 20 χρόνια ας πούμε, θα σας έλεγα το θαυμαστικό!
Η ανυπέρβλητη δύναμη του λόγου βασίζεται…;
Βασίζεται στην πνευματική ενέργεια που πηγάζει μέσα από τον κάθε άνθρωπο και αποφασίζει να την εκφράσει δημόσια. Οι επιλογές μας στη χρήση των λέξεων, είναι αποτέλεσμα αυτής της πνευματικής μας ενέργειας, κι έτσι προκύπτει η δύναμη ή και η αδυναμία του λόγου μας.
Τα πιο δυνατά έργα στο αναγνωστικό σας καταθετήριο;
Δεν μπορώ να πω ότι έχω διαβάσει πολύ, έχω αφιερώσει όμως χρόνο μελέτης και σκέψης στα Ομηρικά έπη, την Πολιτεία του Πλάτωνα, και σε έργα του Καζαντζάκη, του Ρίτσου, του Ελύτη, του Καβάφη…
Ένα προσωπικό θετικό – αρνητικό σημείο ορόσημο;
Η απόκτηση παιδιών. Καθοριστικό ορόσημο, με άλλαξε μέσα μου, άλλαξε όλη την ζωή μου.
Μπορεί αυτό να σας οδήγησε στη συγγραφή;
Σίγουρα έπαιξε τον ρόλο του. Ως ένα χρέος για μια παρακαταθήκη στην επόμενη γενιά. Γιατί όταν γίνεσαι γονιός, γίνεσαι γονιός για όλα τα παιδιά του κόσμου, όχι μόνο για τα δικά σου. Και νιώθεις αυτό το χρέος…
Ο δρόμος της συγγραφής χαρτογραφεί τον δρόμο προς την αυτογνωσία;
Σαφέστατα παίζει ρόλο. Η συγγραφή σε βάζει σε μία διαδικασία ενδοσκόπησης και στοχασμού. Είναι αναπόφευκτο λοιπόν να συμβάλει και στην αυτογνωσία. Δεν μπορείς να αποφύγεις την αυτογνωσία όταν ενδοσκοπείς και στοχάζεσαι.
Είναι ο συγγραφέας θεράπων των λέξεων;
Μάλλον αμφίδρομη η σχέση, ειδικά στην Ελληνική γλώσσα που προσφέρεται για λεξιπλασία. Ο συγγραφέας είναι υπηρέτης του λόγου και των λέξεων, αφού καλείται να κάνει σωστή χρήση για την απόδοση των νοημάτων που θέλει να περάσει στον λόγο του, αλλά και λεξιπλάστης όταν κρίνει ότι το καλεί η περίσταση, αρκεί να το κάνει αυτό με σεβασμό προς την γλώσσα μας. Θαυμάσιο παράδειγμα λεξιπλασίας στο έργο του Οδυσσέα Ελύτη «Ο ήλιος ο ηλιάτορας», που χαρακτηρίζει τον ήλιο «πετροπαιχνιδιάτορα». Πόσο όμορφο, με μία λέξη έδωσε όλο το παιχνίδισμα του ήλιου πάνω στην πέτρα. Και μας φέρνει στο μυαλό εικόνες από μέρη της πατρίδας μας, όπως η Μάνη ας πούμε.
Είναι γνωστό αυτό που θα σας πω, αλλά ως υπηρέτης της γλώσσας κι εγώ, νιώθω την ανάγκη να επισημάνω ότι η χρήση της γλώσσας απαιτεί σεβασμό και προσοχή. Οι λέξεις μπορούν να είναι μυροβόλα άνθη, αλλά μπορούν να είναι και σφαίρες.
Οι συνταξιδιώτες στο συγγραφικό σας ταξίδι;
Οι εμπειρίες μου, οι σκέψεις μου, οι στοχασμοί μου, τα συναισθήματά μου… Και η έντονη ανάγκη για έκφραση και μοίρασμα όλων αυτών.
Η πρώτη φορά απέναντι στη λευκή σελίδα.
Εύκολη. Όταν έχεις κάτι μέσα σου που κλωτσάει και θέλει να βγει, να εκφραστεί, δεν είναι και τόσο δύσκολο. Απλώς ξεκινάς και γράφεις, και μετά αρχίζεις τις… διορθώσεις, μέχρι να το διαβάσεις και να νιώσεις ότι το αποτέλεσμα σε εκφράζει 100%!
Η θέση τού αναγνώστη σε αυτήν;
Ρωτήστε τον αναγνώστη! Θέλω να πω πως όταν γράφω, δεν γράφω σκεπτόμενος «τι θα σκεφτεί ο αναγνώστης όταν το διαβάσει». Δεν είμαι εμπορικός συγγραφέας, καταθέτω με σεβασμό αυτό που έχω να καταθέσω στην κοινωνία, και ο εκάστοτε αναγνώστης θα το εκλάβει ανάλογα με τα δικά του φίλτρα που έχει καλλιεργήσει μέσα από την δική του πνευματική πορεία.
Και η θέση του συγγραφέα;
Ο συγγραφέας στη δική μου περίπτωση ταυτίζεται απολύτως με ότι γράφει. Δεν γράφω υποδυόμενος κάτι που δεν είμαι, η γραφή μου είναι προσωπική κατάθεση, οπότε ταυτίζομαι πλήρως.
Πρόσφατο έργο σας;
Δεν έχω μεγάλο και πολυετές συγγραφικό έργο να επιδείξω. Η Αδέσποτη Ζωή είναι το δεύτερο έργο μου. Το πρώτο, το «Ερωτικά», είναι μία συλλογή ερωτικών ποιημάτων. Διάβασα μερικά κάποια στιγμή στην αγαπημένη μου φίλη και συγγραφέα, την κ. Μαριέττα Πεπελάση, και της άρεσαν πολύ, επέμενε να τα εκδώσω, κι έτσι μπήκα κι εγώ σ’ αυτό το συναρπαστικό ταξίδι. Η Αδέσποτη Ζωή όμως είναι ένα πολύ σοβαρό έργο, ιδιαίτερο, αξιόλογο, και πολύ επίκαιρο για την εποχή που ζούμε.
Το εφαλτήριο για τη δημιουργία του;
Έγραφα κατά καιρούς, όχι συστηματικά, διάφορα συναισθηματικά ερεθίσματα που βρήκαν διέξοδο έκφρασης μέσα από την συγγραφή ποιημάτων. Και μετά από περίπου 15 χρόνια έγιναν όλα μαζί μια συλλογή.
Το κέντρο βάρους του;
Ο έρωτας φυσικά, όλα τα συναισθήματα που απορρέουν απ’ αυτόν.
Οι ήρωές του στον χώρο και τον χρόνο;
Ο έρωτας είναι διαχρονικός και αφορά όλους τους ανθρώπους. Κατ’ αυτή την έννοια μπορεί να χαρακτηριστεί κι αυτό το έργο μου ως κλασσικό.
Ωστόσο, για να γυρίσουμε πάλι στην Αδέσποτη Ζωή, γιατί γι’ αυτό το έργο μου συζητάμε σήμερα, είναι κι αυτό το έργο κλασσικό, καθώς πραγματεύεται την ελευθερία. Η ελευθερία, ξέρετε, είναι το ύψιστο αγαθό. Είναι πάνω και από την υγεία, πάνω και από την ασφάλεια. Συνηθίζω να λέω ότι κι ένα πληγωμένο αγρίμι όταν το περιθάλπτεις, βλέπεις ότι αποζητάει την ελευθερία του. Κι αν του τη στερήσεις, μαραζώνει, πέφτει σε κατάθλιψη, χάνει την ρώμη του, την λάμψη του, νιώθει ταπεινωμένο, εξαρτώμενο, χάνει τον αυτοσεβασμό του. Το ίδιο κι εμείς οι άνθρωποι.
Η στέρηση ελευθερίας είναι κατάσταση παρά φύσιν και όχι κατά φύσιν. Γι’ αυτό αρνούμαι να έχω και κατοικίδιο. Και σήμερα στον σύγχρονο κόσμο η ελευθερία έχει γίνει μια πολύ σχετική έννοια. Έτσι λοιπόν, γράφοντας για αξίες όπως η ελευθερία, γιατί «Αδέσποτη Ζωή» αυτό σημαίνει, σημαίνει μια ζωή μη δεσποζόμενη, μια ζωή αυτοβούλως οριζόμενη, γράφοντας λοιπόν για διαχρονικές αξίες όπως η ελευθερία, προκύπτει ένα κλασσικό έργο, χωρίς περιορισμούς στον χώρο και τον χρόνο.
Ήρωές του; Όλοι εμείς που νιώθουμε τις ατομικές μας ελευθερίες να τίθενται υπό αμφισβήτηση.
Ως πρώτος αναγνώστης του βιβλίου σας θα λέγατε γι` αυτό ότι…
Μ’ αρέσει. Είναι ένα βιβλίο πολύ εύστοχο, ερεθίζει τον προβληματισμό στον αναγνώστη, και είναι συμπυκνωμένο, σε λίγες σελίδες ο αναγνώστης θα πάρει το μήνυμα, χωρίς να πελαγοδρομήσει ψάχνοντας να βρει το νόημα του έργου.
Ο συγγραφέας ή ο ήρωας κατέχει την πρώτη θέση στη συνείδηση του αναγνώστη;
Μάλλον θα έλεγα ότι ο αναγνώστης διαβάζοντας την Αδέσποτη Ζωή θα βάλει τον εαυτό του στην θέση του «ήρωα». Οι στοχασμοί που θα διαβάσει θα μιλήσουν στη δική του ζωή, στα δικά του βιώματα, θα ταυτιστεί με τον «ήρωα». Βάζω τον ήρωα σε εισαγωγικά, γιατί δεν υπάρχει κάποιος ήρωας με την στενή έννοια του όρου όπως συνηθίζεται σε μυθιστορήματα. Η Αδέσποτη Ζωή δεν είναι μυθιστόρημα, έτσι λοιπόν ο αναγνώστης μέσα απ’ την ανάγνωσή της θα βρει κομμάτια του εαυτού του και θα ενδοσκοπήσει. Αυτός άλλωστε είναι και ο στόχος.
Μυθοπλασία & Πραγματικότητα είναι αντίρροπες δυνάμεις;
Ζούμε στην εποχή της εικονικής πραγματικότητας σε όλα τα επίπεδα. Αν το καλοσκεφτούμε, η ζωή μας η ίδια τείνει έντονα προς μια εικονική πραγματικότητα, και νομίζω ότι το ανθρώπινο είδος συνολικά βρίσκεται σε ένα σταυροδρόμι, σ’ αυτό μεταξύ Πραγματικότητας και Εικονικής πραγματικότητας.
Κατ’ εμέ είναι μια πρόκληση όπως αυτή που βρέθηκε ο Ηρακλής όταν συνάντησε στο σταυροδρόμι την Αρετή και την Κακία, και εκλήθη να διαλέξει ποιόν δρόμο θα πάρει. Αλλά είναι και η πρόκληση του Ικάρου, όταν ο Δαίδαλος του είπε «Μην πετάξεις ψηλά παιδί μου γιατί θα λιώσουν τα φτερά σου και θα συντριβείς». Σήμερα, αυτό το δίλημμα είναι πιο επίκαιρο από ποτέ για την ανθρωπότητα.
Ξέρετε, όταν η αρχαία Ελληνική φιλοσοφία διατύπωσε την αρχέγονη ακολουθία της Ύβρεως, που ακολουθείται από την Άτη, την Νέμεσι και τελικά την Τήσι, ήταν σαν να ανακάλυπτε το ιερό δισκοπότηρο του Σύμπαντος.
Θεωρώ ότι η Άτη δόθηκε στο ανθρώπινο είδος με την ανακάλυψη της Τεχνητής Νοημοσύνης. Και είναι η ευκαιρία μας είτε να συνετιστούμε και να αποφύγουμε την συντριβή, είτε να προχωρήσουμε και να αφανιστούμε.
Έχουμε την διδαχή, δεν μπορούμε να πούμε ότι δεν ξέρουμε.
Ο μεν Ηρακλής ακολούθησε τον φρόνιμο δρόμο και μακροημέρευσε, ο δε Ίκαρος τον άφρονα και συνετρίβη. Εμείς, ως είδος, ως χώρα, αλλά και ως άτομα, τι δρόμο θα επιλέξουμε;
Η πορεία της λογοτεχνίας και κατ` επέκταση της γλώσσας σ` έναν κόσμο εικονοποίησης;
Νομίζω είναι το αντίδοτο του δηλητηρίου. Είναι ο φάρος που μπορεί να μας δώσει τη σωστή πορεία. Ας μην ξεχνάμε ότι πριν το αλφάβητο είχαμε τα ιερογλυφικά και πιο πριν τις βραχογραφίες των σπηλαίων. Η εικονοποίηση οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια σε έναν κόσμο των σπηλαίων. Μπορείτε να το δείτε αυτό στην κάκιστη και περιορισμένη χρήση της γλώσσας από την σύγχρονη νεολαία που έχει υποταχθεί στην εικονοποίηση. Και οδηγείται αργά και σταθερά προς στην βαρβαρότητα.
Ανεξερεύνητα τοπία στη συγγραφή;
Αριθμός ων ούκ έστι, αρκεί να βρεθεί ο χρόνος για να μπουν όλ’ αυτά σε μια σειρά.
Ο κόσμος του συγγραφέα συνίσταται…:
Στη συνειδητότητα πως η ζωή είναι εκεί έξω, στη διάδραση με όλα τα πλάσματα και τα συμβαίνοντα κι όχι στην θέαση αυτών κρυμμένος, ταμπουρωμένος θα έλεγα, πίσω από μια οθόνη.
Νιώθω πως αυτός ο κόσμος δεν μπορεί να `ναι το σπίτι μας.1 Πού κατοικεί το όραμά σας;
Εγώ πάλι νιώθω ότι αυτός ο κόσμος είναι το σπίτι μας! Η ασέβεια προς το περιβάλλον προκύπτει ακριβώς απ’ την πρόταση που μου είπατε, ότι ο κόσμος αυτός δεν μπορεί να είναι το σπίτι μας. Νιώθουμε ότι δεν ανήκουμε εδώ. Είναι μια πλάνη. Κι αν ακόμη είμαστε όντα ενός άλλου πολιτισμού που ναυάγησαν εδώ πριν από πολλές χιλιάδες χρόνια. Μας ξέχασαν, μας παράτησαν, κι είτε μας αρέσει είτε όχι, αυτή η μικρή βρεγμένη μπαλίτσα που στριφογυρίζει γύρω απ’ τον ήλιο είναι το σπίτι μας. Συνεπώς το όραμά μου είναι απλό και ταπεινό, κατοικεί εδώ, πατάει γερά στη μάνα γη, και θέλει έναν καλύτερο κόσμο.
Αν ήσασταν προ του διλλήματος να προικοδοτήσετε με κάτι τον κόσμο, τι θα ήταν αυτό;
Θα ήθελα να καταφέρω να τον βγάλω απ’ το Σπήλαιο του Πλάτωνα. Αλλά δεν θα γίνει ποτέ αυτό. Άλλωστε, και στην αλληγορία του σπηλαίου ο Πλάτωνας, λέει ότι όποιος το προσπαθεί λοιδορείται απ’ τους εν τω σπηλαίω.
Η δύναμη του βιβλίου εντοπίζεται;
Στην ζωή του, στην ύπαρξή του. Έχει απτότητα, σε αντίθεση με ένα αρχείο σε μια flash memory που είναι εικονική πραγματικότητα, μη αναγνώσιμη χωρίς κάποιο εργαλείο, PC ή tablet pc. Για το βιβλίο το εργαλείο είναι τα μάτια μας. Και το βιβλίο ταξιδεύει, μέσα στα χρόνια. Το αρχείο στον υπολογιστή δεν έχει οντότητα στον πραγματικό κόσμο, συνεπώς είναι σαν να μην υπάρχει.
Αντί βιβλίου τι;
Μια καλή μελωδία, ήχος, μουσική. Αλλά και μια βόλτα στη φύση να σταματήσεις κάπου και να την αφουγκραστείς. Να νιώσεις ότι τα πουλιά ησυχάζουν με την παρουσία σου κοντά τους κι αρχίζουν πάλι το τραγούδι τους.
Ένας τίτλος – στίχος ως δείκτης του μέλλοντος;
Με γνώμονα τα γεγονότα των τελευταίων 15 ετών περίπου, ως δείκτης του μέλλοντος ταιριάζουν οι ακόλουθοι στίχοι μου από την Αδέσποτη Ζωή:
Ωωω!!!! έσσεται ήμαρ στον τόπο τούτο του φωτός
Θα κλάψουν στους κάμπους οι ελιές
Και θα θρηνούν παλλήκαρους νεκρούς οι κοπελιές
Το δάκρυ,
Το δάκρυ θα χαράξει για πάντα της νιότης την ανεμελιά
Για να προβάλει πάλι ο ήλιος ο καυτός.
Αλλιώς πως….
Ποτέ δε χάραξε αυγή προτού νυχτώσει,
Μήτ’ Άνοιξη λουλούδιασε χωρίς Χειμώνα
Εκτός κι αν αλλάξουμε ρότα ως κοινωνία, συνετιστούμε και αποφύγουμε την Νέμεσι και την Τήσι που μας επιφυλάσσει το Σύμπαν στην πορεία που έχουμε πάρει. Βέβαια στην αρχαία τραγωδία υπήρχε πάντα «ο από μηχανής θεός», που ανέτρεπε τα πάντα όταν φαίνονταν όλα χαμένα.
Μένει να το δούμε αυτό αν θα εμφανιστεί και ο δικός μας από μηχανής θεός, το μέλλον άλλωστε είναι συναρπαστικό ακριβώς επειδή είναι απρόβλεπτο!
Κι ένας αγαπημένος;
Σα βγεις στον πηγαιμό για την Ιθάκη,
να εύχεσαι να ‘ναι μακρύς ο δρόμος,
γεμάτος περιπέτειες, γεμάτος γνώσεις (απ’ την Ιθάκη του Καβάφη).
Παραπομπή (1): Απόσπασμα από το ποίημα: «Αυτοκράτωρ Ιουλιανός προς φιλόσοφον» του Γιώργου Μπλάνα
Πηγή βιογραφικού – φωτογραφιών & λοιπών πληροφοριών: ArtsPR – https://www.andyspublishers.com/index.php?hit=1
